فیلم | جایگاه «صلاة» در آیات الهی و نمود آن در ظهر عاشورا

به گزارش ایکنا، در ادامه سلسله‌ مباحث روش‌های تدبر در قرآن با تدریس اسماعیل عاکفی، پژوهشگر علوم قرآنی، در جلسه بیست‌و هفتم به موضوع «‌اهمیت نماز خواندن» پرداخته شده است که در ادامه متن و فیلم آن را می‌بینید:

«بسم الله الرحمن الرحیم»
در سلسله جلسات شاخص‌های تربیتی قرآن کریم، درباره تربیت از منظر قرآن کریم و پرداختن به مسائل تربیتی قیام عاشورا در کربلای معلی مطالبی بیان شد. در این جلسه به مسئله مهم نماز با تأکید بر آیات و روایات اشاراتی می‌شود.
خداوند در قرآن کریم مکرر درباره اهمیت نماز و نماز خواندن به مؤمنان دستوراتی را داده است. در آیه 2 سوره مؤمنون می‌فرماید: «الَّذِينَ هُمْ فِي صَلَاتِهِمْ خَاشِعُونَ». آنان در نماز خود خاضع و خاشعند. یعنی اولاً نمازگزارند و ثانیاً در نمازشان خاضع و خاشع هستند. «صَلاتِهِم دائِمونَ»؛ دائما اهل نماز هستند. مواردی مانند مداومت و خشوع در نماز از اهمیت بسیاری برخوردار است. «لا يُرَاءُونَ» اهل ریا نبودن. «وَإِذَا قَامُوا إِلَى الصَّلَاةِ قَامُوا كُسَالَى يُرَاءُونَ النَّاسَ»، منافقان کسانی هستند که چون به نماز آیند، با حال بی‌میلی و کسالت نماز کنند و برای ریاکاری آیند و ذکر خدا را جز اندک نکنند.

بنابراین نماز از جایگاه ویژه‌ای همانند فرمانروا برخوردار است. «إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى‏ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَر. اهمیت و تأثیر نماز در نهی کردن انسان از بدی‌ها و اعمال زشت است. و فرماندهی نماز بر همه امورات مسئله پررنگی است.

به عنوان نمونه، حضرت شعیب(ع) در زمان خود، انواع مناسک دینی و فرمایشی خداوند را انجام می‌دادند. کفار بر رفتار ایشان دقت کردند که یکی از واجبات ایشان ویژه‌تر از بقیه کارها است. بنابراین قوم گفتند: «قَالُوا يَا شُعَيْبُ أَصَلَاتُكَ تَأْمُرُكَ أَنْ نَتْرُكَ مَا يَعْبُدُ آبَاؤُنَا»؛ ای شعیب، آیا این نماز تو، تو را مأمور می‌کند که ما دست از پرستش خدایان پدرانمان و از تصرف در اموال به دلخواه خودمان برداریم؟ براین اساس متوجه فرماندهی در کارهای حضرت شدند که ایشان از آن انرژی می‌گیرد.

در ظهر عاشورا، امام فرماندهی سمت راست سپاه را به «زهیر بن قین» سپرد و مشغول جنگ بودند که زمان نماز رسید و به سیدالشهدا(ع) وقت نماز را اعلام کردند که ایشان در دعایی می‌گوید که خداوند تو را از نمازگزاران قرار دهد.

و زُهِیر هم مدتی جنگ را متوقف و اسباب نماز ایشان را فراهم می‌سازد. حضرت سیدالشهدا(ع)، دو رکعت نماز خوف بجا می‌آورد. باتوجه به آمار و اخبار رسیده از زمان جنگ، 18 نفر از یاران امام حسین(ع) برای اینکه ایشان نمازشان به انتها برسد، خود را سپر کردند، تیر خوردند و شهید شدند.

مسئله نماز به قدری مهم است که 18 نفر از یاران که خود در مقام یک مرجع و آیت‌الله‌العظمی هستند، شهید می‌شوند. همانطوری که مراجع و آیات‌ عظام زمان در طول تاریخ می‌گویند «يَا لَيْتَنِي كُنْتُ مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزًا عَظِيمًا»؛ ای کاش با شما بودیم و به فیض عظیم می‌رسیدیم.

بنابراین 18 نفر از یاران و شخصیت‌های بزرگ به مقام شهادت نایل می‌شوند که سیدالشهدا(ع) دو رکعت نماز خوف را در ظهر عاشورا بخوانند.

جایگاه نماز بسیار مهم است و در عملکرد حضرت زینب کبری(س) در شب عاشورا، پس از آن استرس‌ها و شهادت امام و یاران، با اقامه نماز شب، به خوبی به چشم می‌خورد. البته ایشان به قدری آسیب دیده بودند که نماز شبشان را نشسته خواندند، اما خواندند. ما نسبت به نمازمان چقدر جدی هستیم و چقدر حواسمان هست که با شخصیت اول خلقت، یعنی خداوند در حال صحبت هستیم؟ آیا کِبر می‌ورزیم که نمازخوان هستیم و آیا بچه‌هایمان را در این رابطه پررنگ و مشتاق تربیت می‌کنیم؟ «وَأْمُرْ أَهْلَكَ بِالصَّلَاةِ وَاصْطَبِرْ عَلَيْهَا» اهل و خانواده‌ات را به نماز فرمان بده و خود نیز بر آن شکیبایی بورز. آیا  این مسئله را مد نظر قرار داده‌ایم؟! ان‌شاءالله که آن را مدنظر خواهیم داشت.